એડવર્ટાઇઝીંગ સ્ટાન્ડર્ડઝ કાઉન્સિલ ઓફ ઇન્ડિયા (ASCI) દ્વારા 2022-23 માટેનો વાર્ષિક ફરિયાદ અહેવાલ પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં વિવિધ ધ્યાન ખેંચે તેવા અવલોકનો કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં ખાસ કરીને ડિજીટલ સ્પેસમાં વિજ્ઞાપન કરવા સંબંધિતનો સમાવેશ થાય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, ASCI એ પ્રિન્ટ, ડિજિટલ અને ટેલિવિઝન સહિત વિવિધ માધ્યમોમાં 7,928 જાહેરાતોની સમીક્ષા કરી હતી. ASCI એ છેલ્લાં 2 વર્ષમાં લગભગ 2 ગણી જાહેરાતોની સ્ક્રુટિનીમાં વધારો કર્યો છે. ટીવી અને પ્રિન્ટ વિજ્ઞાપનકારો મોટા પાયે ફરિયાદકર્તા રહ્યા હતા જેની ટકાવારી 94% રહી હતી, જોકે ડિજિટલને કારણે એકંદરે અનુપાલન 81% ઓછું છે. આથી, ડિજિટલ જાહેરાતો માત્ર એક અગ્રણી ઉલ્લંઘનકર્તા તરીકે જ ઉભરી આવી નથી, જેમાં 75% જાહેરાતો ડિજિટલ સ્પેસમાંથી પ્રોસેસ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ તે સૌથી ઓછી સુસંગત તરીકે પણ હતી. આ ઓનલાઈન સ્પેસમાં ગ્રાહકોની સલામતી અંગે ગંભીર ચિંતાઓ ઉભી કરે છે.
અહેવાલ મુજબ, રિયલ-મની ગેમિંગ ઉદ્યોગ શિક્ષણ ક્ષેત્રને પાછળ છોડીને સૌથી વધુ ઉલ્લંઘન કરનારા ક્ષેત્ર તરીકે ઉભરી આવ્યુ છે, જે પાંચમાંથી પ્રથમ સ્થાને આવી ગયુ છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે ASCI દ્વારા સમીક્ષા કરાયેલ ગેમિંગ જાહેરાતોની આશ્ચર્યજનક સંખ્યા (92%) રીઅલ મની ગેમિંગ માટેની માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરતી નથી અને ગ્રાહકોને નાણાકીય નુકસાન અને વ્યસનના જોખમો વિશે જાણ કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. આ ક્ષેત્રે સૌથી ઓછી ફરિયાદ હોવાનો શંકાસ્પદ તફાવત પણ મેળવ્યો હતો, જેમાં માત્ર 50% જાહેરાતોને જણાવ્યા બાદ સ્વૈચ્છિક રીતે સુધારવામાં આવી હતી. એ યાદ રહે કે ASCIએ રિયલ-મની ગેમિંગ સેક્ટર માટે ડિસેમ્બર 2020માં તેની માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી હતી અને ત્યારપછી માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે તમામ પક્ષોને માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવાનું જણાવત એક એડવાઈઝરી બહાર પાડી હતી.
અહેવાલમાં સેલિબ્રિટીઝને દર્શાવતી ગેરમાર્ગે દોરતા વિજ્ઞાપનોની સંખ્યામાં તીવ્ર વધારો થયો હોવાનું પણ બહાર આવ્યું છે. ASCIએ આવા 503 વિજ્ઞાપનોની પ્રોસેસ કરી હતી, જે સંખ્યા પાછલા વર્ષે 55ની હતી, જે 803%ની વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. આમાંની 97% જાહેરાતોમાં, સેલિબ્રિટીઓ ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદા દ્વારા ફરજિયાત જાંચ પડતાલના પુરાવા પ્રદાન કરવામાં નિષ્ફળ રહી હતી. આ ફરીથી એક ગંભીર મુદ્દો છે કારણ કે સેલિબ્રિટી દર્શાવતા વિજ્ઞાપનો ગ્રાહકો પર ઊંચી અસર કરે છે.
વધુમાં, પ્રભાવક ઉલ્લંઘનો 26%એ રહ્યા હતા, તેમની સામે 2,039 ફરિયાદો પર પ્રોસેસ કરવામાં આવી હતી. વ્યક્તિગત સંભાળ, ખોરાક અને પીણા અને ફેશન અને જીવનશૈલી સહિતની શ્રેણીઓ પ્રભાવક-સંબંધિત ઉલ્લંઘનોની યાદીમાં ટોચ પર છે.
ASCI દ્વારા આર્ટિફિશીયલ ઇન્ટેલિજન્સ આધારિત દેખરેખને અપનાવવાથી વિજ્ઞાપનની ગતિ અને પ્રોસેસ કરવાની વિજ્ઞાપનોની તીવ્ર સંખ્યા જેવા પડકારો હોવા છતાં, અસરકારક રીતે ડિજિટલ મીડિયાની ચકાસણી કરવાની તેની ક્ષમતામાં વધારો થયો છે. આ દર્શાવે છે કે સ્વ-નિયમનકારી સંસ્થા જવાબદાર વિજ્ઞાપન પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપવા અને ઉપભોક્તા અધિકારોનું રક્ષણ કરવા માટે તેની પ્રતિબદ્ધતામાં અડગ રહે છે.
ASCI વાર્ષિક ફરિયાદ અહેવાલ વિજ્ઞાપનકારો, પ્લેટફોર્મ્સ અને નિયમનકારોને જાગૃત કરવા માટે કામ કરે છે, તેમને દળોમાં જોડાવા અને ગ્રાહકોમાં સુરક્ષિત વાતાવરણ બનાવવા અને વિશ્વાસ વધારવા વિનંતી કરે છે.
ASCIના ચેરમેન એનએસ રાજનએ જણાવ્યુ હતુ કે:“ડિજીટલ વિજ્ઞાપનની સ્થિતિ આપણા બધા માટે પડાકારજનક છે અને ASCI તેમાં અપવાદ નથી. AI આધારિત અમારી દેખરેખમાં વધારો કરતા અને તંદુરસ્ત ફરિયાદ વ્યવસ્થાએ ASCI આ વિશિષ્ટ પર્યાવરણ સાથે તાલ મિલાવે એ બાબતની ખાતરી રાખી છે. ASCI કૉડ્ઝ સમકાલીન રહે તેની ખાતરી કરવા ગ્રાહકોની નવી ચિંતા દર્શાવે તે માટે કૉડ્ઝમાં સુધારો કરી રહ્યા છે. અમે પારદર્શિતા અને ભવિષ્યની નિપુણતા સાથે ભારતીય જાહેરાત ઉદ્યોગના અંતરાત્મા તરીકે કામ કરવાનું ચાલુ રાખીશું.”
ASCIના સીઇઓ અને સેક્રેટરી જનરલ મનિષા કપૂરે ઉમેર્યુ હતુ કે: “2022-23 માટે ફરિયાદોનું વિશ્લેષણ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ડિજિટલ માધ્યમ ઉલ્લંઘન કરતા વિજ્ઞાપનોના સંદર્ભમાં આગળ છે. આ ઓનલાઈન ગ્રાહક સુરક્ષા અને વિશ્વાસની આસપાસ નોંધપાત્ર ચિંતાઓ ઉભી કરે છે. ગ્રાહક હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે વિજ્ઞાપનકારો, કન્ટેન્ટ નિર્માતાઓ અને પ્લેટફોર્મ્સે આ મુદ્દાને તાત્કાલિક ધોરણે સંબોધવા માટે એકસાથે આવવું જોઈએ. આ ઉપરાંત, ઉલ્લંઘનકારી ગેમિંગ વિજ્ઞાપનકારોની સંખ્યામાં તીવ્ર વધારા પર ઉદ્યોગે ગંભીરતાથી ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.”
વિગતવાર અહેવાલ વાંચવા માટે, કૃપા કરીને મુલાકાત લો link: https://www.ascionline.in/wp- content/uploads/2023/05/Annual-Complaints-Report-2022-23.pdf
